ठूला खेलमा महिला खेलाडीलाई पुरस्कारमा विभेद

दक्षिण कोरियामा आयोजना हुने विभिन्न तीन अन्तराष्ट्रिय प्रतियोगितामा सहभागी हुन जाने नेपाली टोली मंगलबार बिदाइ भएपछि । तस्बिर : अन्नपूर्ण

लन्डन : एक अध्ययनले विश्वका ठूला अन्तर्राष्ट्रिय प्रतियोगिताहरूमा महिला खेलाडीलाई दिइने पुरस्कार राशिमा भेदभाव हुने गरेको देखाएको छ । ‘वुमन्स स्पोर्टस् विक’ले गरेको एक सर्वेले पुरुष खेलाडीको तुलनामा महिला खेलाडीलाई दिईने पुरस्कार राशि निकै कम हुने गरेको देखाएको हो ।

सर्वेअनुसार चर्चित र ठूला खेलमध्ये फुटबल, क्रिकेट र गल्फमा महिला खेलाडीले पाउने पुरस्कार राशि निकै कम देखिएको छ । पछिल्लो तीन वर्षको उपाधिलाई अध्यन गर्दा पुरुषको तुलनामा फुटबल, क्रिकेट र गल्फ खेलमा महिला खेलाडीलाई दिइने रकम निकै कम छ । ८३ प्रतिशत खेलमा भने पुरुष र महिला खेलाडीले पाउने पुरस्कार राशि समान देखिएको वुमन्स स्पोर्टस् विकले जनाएको छ । उक्त अध्ययनअनुसार विशेषगरी स्की, डाइभिङ, डार्ट, स्नुकर, साइक्लिङजस्ता प्रतियोगितामा महिलाले पनि समान पुरस्कार पाउने गरेका छन् ।
यसैगरी समाचार एजेन्सी बीबीसीले सन् २०१४ मा ६८ खेलमा आधारित भएर महिला र पुरुष खेलाडीले पाउने पुरस्कार रकमका बारेमा गरेको सर्वेक्षणले पनि महिलाको तुलनामा पुरुष खेलाडीले पाउने पुरस्कार ३० प्रतिशले बढी भएको देखाएको थियो । हालै ४४ वटा खेलमा आधारित भएर गरिएको अर्को अध्ययनमा पनि पुरुष र महिला खेलाडीले पाउने पुरस्कार रमकमध्ये ३५ प्रतिशत खेलमा मात्र समान भएको जनाइएको छ ।
आईसीसी महिला विश्वकप क्रिकेट र विश्वकप फुटबलमा भने पुरुष र महिला खेलाडीले पाउने पुरस्कार विभेद पाइएको छ । क्रिकेटमा पुरुष टोलीले पाउनेभन्दा महिलाले पाउने पुरस्कार रकम ज्यादै कमी छ । आईसीसी महिला कमिटीले सन् २०३२ सम्म महिलाले पनि पुरुषसरह पुरस्कार पाउने उल्लेख गरेको छ । यसैगरी कुलिन खेलको रूपमा परिचित गल्फमा महिला खेलाडीले पाउने रकम आकर्षक भए पनि पुरुष खेलाडीको अनुपातमा भने कम छ ।
महिला युरोयिन गल्फ टुरकी प्रमुख कार्यकारी इभान पेटर कोडाबाक्स महिला खेलाडीले पाउने पुरस्कार रकममा विस्तारै सुधार आउँदै गएको बताउँछिन् । ‘हामी पुरस्कार रकम वृद्धि हुँदै गएकोमा खुसीमात्र बन्न सक्छौं । तर, यो पुरस्कार पुरुषसरह भने पक्कै छैन । पछिल्लो तीन वर्षमा महिला गल्फरले पाउने पुरस्कार रकम बढ्दै भने गएको छ’, इभान भन्छिन् ।
युरोपियन महिला गल्फर एनिका सोरेन्सताम भन्छिन्, ‘विश्वभर खेलकुदलाई व्यापारको आँखाबाट हेरिन्छ । तर, व्यापारका लागि महिला खेलाडीले पनि पुरुष सरहको भूमिका निर्वाह गरेको विषय भने छायामा पर्ने गरेको छ ।' गल्फमा महिला खेलाडीले पनि पुरुषसरह मेहनत गरेको कुरालाई आयोजकले ध्यान दिनुपर्ने र पुरस्कार रकम पुरुषसरह समान गरिनुपर्ने एनिकाको सुझाव छ । टेनिस खेलमा भने सन् १९७३ को यूएस ओपनदेखि पुरुष र महिला खेलाडीलाई समान पुरस्कार प्रदान गरिँदै आइएको छ ।